Дали е подобро градинка или „услугата на баба“ за детето? Психолог открива кои се предностите, а кои се недостатоците

Психолог открива дали е подобро детето да го чува баба или да оди во градинка.

Денес, кога родителите често се преоптоварени со работа и обврски, едно од најважните прашања е: дали е подобро за детето да се грижат баба и дедо или градинката е незаменлива во неговиот емоционален и социјален развој? Психологот Лео Иванишевиќ детално ги објасни предностите и предизвиците на двата пристапа, како и како родителите можат да го пронајдат совршениот баланс.

На самиот почеток, тој откри кои се најголемите емоционални предности кога за детето се грижат баба и дедо.

„Бабите и дедовците честопати носат топлина, трпение и посебен вид безусловна љубов, што му дава на детето силно чувство на сигурност и припадност. Тие можат да бидат важни „безбедни предмети“ во животот на детето, особено кога родителите работат и имаат малку време. Нивното стабилно присуство, нежноста и времето што го посветуваат на детето помагаат да се формира чувство на доверба и емоционална приврзаност“, вели Лео.

Но, додава тој, секој медал има две страни. Затоа го прашавме дали постојат ризици или ограничувања кога детето го поминува поголемиот дел од своето време само со своите баба и дедо.

„Иако блискоста со бабите и дедовците има многу предности, ако детето главно поминува време само со нив, може да има бавен развој на независноста и социјалните вештини. Бабите и дедовците, од љубов и грижа, честопати имаат тенденција да го „штедат“ детето - за да му угодат или да го заштитат од фрустрации. Ова може да го лиши од важни развојни лекции: како да решава конфликти со врсниците, како да чека ред или како да се справи во попредизвикувачки ситуации“, истакнува тој.

Секако, се поставува прашањето што градинката може да понуди, а бабите и дедовците не можат.

„Градинката е место за социјализација: детето учи како да биде дел од група, како да споделува, преговара, соработува и поставува граници. Преку играње со врсници, тоа развива емпатија и самодоверба, а преку креативни и образовни активности развива љубопитност и имагинација. Во психодинамичка смисла, градинката му овозможува на детето полека да гради идентитет надвор од семејството и да развива капацитет за одвојување од родителите“, објаснува Лео.

Сепак, го прашавме и за потенцијалните предизвици што ги носи градинката.

„Најголемиот предизвик е анксиозноста од разделба, особено кај помладите деца. Одењето во градинка значи привремено разделување од родителите и може да предизвика солзи, страв и отпор. Ако детето нема доволно сигурен однос дома, ова разделување може да биде особено стресно. Исто така, големите групи и недоволното индивидуално внимание може да предизвикаат кај некои деца да се чувствуваат запоставено или несигурно“, вели тој.

Се осврнавме и на прашањето која возраст од животот е најважна за кој пристап. Иванишевиќ нагласува дека првите три години се клучни:

„Во првите три години, клучна е стабилна и топла фигура што ги поврзува - родител, баба или дедо. По третата година, децата природно влегуваат во фаза кога сакаат повеќе да си играат со своите врсници, па затоа градинката станува особено важна. Во идеален сценарио, семејството и институционалната средина се надополнуваат едни со други: бабите и дедовците обезбедуваат интимност и стабилност, а градинката обезбедува простор за социјално и когнитивно истражување“, рече тој, давајќи пример:

„Детето може редовно да оди во градинка, но да ги поминува викендите или попладневните часови со бабите и дедовците. На овој начин тој стекнува искуство за односи во заедницата и врсниците, како и нежно семејно внимание“, заклучува тој.

На тема различни стилови на родителство, го прашавме и за „скриените“ ефекти што различните луѓе можат да ги имаат во животот на детето.

„Бабите и дедовците понекогаш несвесно ја поттикнуваат зависноста кај детето - тие секогаш се тука да помогнат, па затоа детето подоцна може да има потежок премин кон независност. Градинката, од друга страна, ја поттикнува независноста, но може да биде стресно ако детето сè уште нема доволно внатрешна безбедност. Токму комбинацијата од двата пристапа може да ги намали овие „скриени“ ефекти“, изјави тој.

И како изборот помеѓу градинка и семејна грижа влијае на родителската улога и емоционалната врска со детето?

„Родителите се сè уште централни фигури во емотивниот живот на детето. Сепак, кога се вклучени бабите и дедовците или градинката, родителот треба да се погрижи да остане доволно присутен и достапен - преку споделено време, разговор и внимание. Ако родителот се потпира исклучиво на други фигури, детето може да се чувствува дистанцирано“, открива Лео.

Конечно, го прашавме какви стратегии можат да користат родителите за да се осигурат дека детето добива и безбедност и социјална стимулација, без оглед каде го поминува своето време. Иванишевиќ советува:

*Доследна рутина (детето знае кога оди во градинка, кога кај баба, кога е време за родители)

*Отворен разговор за чувствата (нормализирање на тагата или лутината при разделба)

*Квалитетно време со родителите — дури и кратко, но целосно посветено на детето

*Усогласување на правилата меѓу возрасните (за да не доживува контрадикторни пораки)

Комбинацијата е особено вредна во периодот од 3 до 6 години, кога детето има потреба од сигурни семејни врски и истовремено истражување на социјалниот свет. Ако детето ја има и топлината на бабите и дедовците и стимулативната средина на градинката, полесно е да развие внатрешна сигурност, независност и социјална компетентност.